Jak stres i depresja wpływa na związek

Stres i jego wpływ na nasz związek

Będąc w bliskim związku partnerskim istnieje ryzyko wystąpienia różnych konfliktów. Jest to praktycznie nieuniknione. Nieporozumienie a w następstwie kłótnia pojawia się w efekcie posiadania odmiennego zdania i oczekiwań partnerów. Różnice te mogą dotyczyć odmiennie wyznawanych wartości, innego sposobu zachowywania się, nieumiejętności wczucia się w drugą osobę czy związanych z realizacją celów. Osoby będące w związku zazwyczaj wspólnie dążą do wypracowania kompromisów i sposobu zarządzania mieszkaniem czy sposobu spełniania swoich emocjonalnych potrzeb poprzez wsparcie.

Kiedy się pojawia kłótnia?

Kłótnia pojawia się wtedy, gdy pojawiają się odmiennie zdania w jaki sposób te rzeczy mają być spełniane. Wtedy partnerzy nie zgadzają się ze sobą, w sposobach realizacji różnych zadań czy spełniania swoich potrzeb, które są już i bez konfliktu wyzwaniem dla nich.

Chęć wspierania i angażowania się w partnerską komunikację, jak i skłonność do destrukcyjnych zachowań może wiązać się ze stresem, który odczuwa jeden z partnerów lub obydwoje.

Trzy wymiary stresu ogólnego

Stres zewnętrzny:

• przeświadczenie o byciu traktowanym i ocenianym niesprawiedliwie przez innych (np. w pracy lub w domu) w sytuacjach społecznych,

• wyczerpanie psychiczne i poczucia bezradności spowodowane zmęczeniem nieustającą walką w obronie swoich racji,

• odczuwanie zaniepokojenia spowodowane przekonaniem, że jest się wykorzystywanym przez innych,

• przeżywanie frustracji i przemęczenia faktem, iż stawiane wymagania przewyższają możliwości, umiejętności lub zasoby.

Napięcie emocjonalne:

• odczuwanie natężonej nerwowości i niepokoju,

• trudności w odprężaniu się podczas codziennych sytuacji,

• spadek energii połączony z rezygnacją z różnych swoich planów i podjętych zadań,

• odczuwanie drażliwości podczas różnych kontaktów interpersonalnych,

• pozbawione powodów towarzyszące uczucie zmęczenia.

Stres intrapsychiczny:

• brak wyraźnego celu i poczucia sensu życia, spowodowanego doznawaniem trudności związanych z osiąganiem celów i radzeniem sobie z codziennymi wyzwaniami i problemami, z powodu posiadania deficytów w zakresie zasobów, poczucia bycia silnym psychicznie i poczucia posiadania zdolności,

• nierozwiązane konflikty z przeszłości i powracanie do nich, przyczyną uczucia samotności i obawy, że nie jest się w stanie radzić ze swoimi problemami,

• nieumiejętność pogodzenia się z trudnym wydarzeniem z przeszłości,

• uczucie nieustającej straty czegoś lub kogoś, co stanowi ważny czynnik emocjonalny,

• pesymizm na myśl o przyszłości i w związku z tym odczuwanie niechęci i niepokoju.

Stres u kobiet jest w znacznym stopniu uzależniony od zachowań swojego partnera. Niższy poziom odczuwanego napięcia emocjonalnego, stresu zewnętrznego i intrapersonalnego sprawia, że kobieta bardziej dostrzega wsparcie i zaangażowanie partnera i mniej doświadcza zachowań destrukcyjnych ze strony obojga partnerów. W przypadku mężczyzn jest dokładnie odwrotnie. Im większy stres mężczyzna odczuwa tym mniejsza jest jego chęć do wspierania partnerki i angażowania się w chęć wspólnej komunikacji. Także im wyższy odczuwany stres, tym pojawia się większa skłonność do sprawiania przykrości swojej partnerce. W momencie gdy mężczyzna odczuwa duży stres to więcej dostrzega negatywnych aspektów swojej partnerki.

Jak sobie radzić ze stresem w związku

W celu radzenia sobie ze stresem, podstawowym działaniem jest zidentyfikowanie czynnika stresującego, czyli znalezienie źródła naszego zdenerwowania. Czasem łatwym sposobem na wyeliminowanie stresora, jest dokładne go określenie. Gdy osoba zda sobie z niego sprawę, będzie w większej kontroli i świadomości by sobie z nim poradzić. Profilaktyk i sposobów radzenia sobie ze stresem jest mnóstwo takich jak np. uprawianie sportu, lepsze odżywianie się, poprawa kontaktów z rodziną, dbanie o siebie czy oddawanie się pasji. Pomocne może okazać się również wsparcie psychoterapeuty, który nie tyle co może pomóc uporać się ze stresem co może pomóc zwiększyć zasoby radzenia sobie ze stresem, tak by osoba mogła sama skuteczniej rozwiązywać swoje problemy.

Depresja a bliski związek

Depresja jest przyczyną wielu problemów psychicznych i zdrowotnych, w skrajnych przypadkach nawet przyczyną samobójstw. Z powodu wieli negatywnych myśli i poczucia braku sensu życia osoba z depresją może podejmować wiele autodestrukcyjnych lub destrukcyjnych działań. Natura przyczyn i objawów depresji jest bardzo złożona. Do objawów można zaliczyć:

• nasilone przeżywanie smutku, poczucie bezsensowność i beznadziei,

• anhedonia, brak odczuwania radości i szczęścia, utracenie zainteresowań, to co wcześniej cieszyło teraz już nie daje w ogóle satysfakcji,

• obniżenie aktywności, energii i motywacji do działania,

• obniżona samoocena,

• odczuwanie nadmiernego poczucia winy,

• myśli samobójcze,

• problemy z koncentracją, pamięcią, przyswajaniem wiedzy i informacji,

• słabsze kontakty interpersonalne z otoczeniem,

• problemy ze snem,

• zaburzenia apetytu,

• huśtawki emocjonalne,

• odczuwanie lęku lub niepokoju.

Bezradność wobec przyszłości, poczucie beznadziejności i niskie poczucie własnej wartości to uczucia towarzyszące na co dzień osobom w depresji. Z klinicznego punktu widzenia o depresji możemy mówić, gdy objawy utrzymują się dłużej niż dwa tygodnie i podlega leczeniu psychoterapeutycznemu lub psychiatrycznemu. Przyczyny depresji można szukać w mózgu, gdzie zaburzenia hormonalne i w neurotransmiterach powodują pogorszenie się samopoczucia i odczuwania nadmiernego smutku. Jeżeli brakuje jednego z następujących neurotransmiterów – dopamina, noradrenalina czy serotonina, to zaczynają występować zakłócenia na łączach neutronów w mózgu, w efekcie czego prowadząc do depresji. Przyczyna depresji może również mieć podłoże genetyczne lub być przyczyną przewlekłych chorób takich jak nadczynność czy niedoczynność tarczycy, niektóre nowotwory, schorzenia układu nerwowego takie jak np. Alzheimer.

W psychodynamicznym modelu podkreśla się rolę dzieciństwa i nierozwiązanych konfliktów z przeszłości, które mogą prowadzić do depresji. Jako, że rozwijanie się tych procesów ma charakter nieświadomy, to dziecko kształtuje swoje mechanizmy radzenia sobie i zasoby podczas kontaktu z rodzicami. Znaczący wpływ ma również sposób traktowania dziecka przez swoich rodziców.

Przykładami takich doświadczeń mających wpływ na późniejszy rozwój depresji może być:

• zbyt wczesna separacja matki od dziecka,

• depresja matki we wczesnych latach dziecka,

• przemoc fizyczna, psychiczna, molestowanie seksualne,

• utrata jednego lub obojga rodziców,

• zaburzone więzi z rodzicem,

• używanie dzieci do zaspokajania swoich potrzeb (niespełnionych ambicji),

• traktowanie dzieci bez empatii i zrozumienia, instrumentalne podejście,

• zbyt duże stawiane dziecku oczekiwania, wykraczające ponad jego zasoby i możliwości,

• stosowanie kar i odrzucanie dziecka

• brak zainteresowania potrzebami dziecka.

Proces leczenia i psychoterapii w depresji jest bardzo personalny i każdy pacjent potrzebuje zrozumienia, wysłuchania i zindywidualizowanego podejścia. W lekkich depresjach zalecana jest psychoterapia, w cięższych przypadkach (szczególnie nasilonych myślami samobójczymi) niezbędna może się okazać również farmakoterapia.

Jak depresja oddziałuje na związek z partnerem

Depresja oprócz autodestrukcyjnego charakteru ma również duży negatywny wpływ na jakość związku i poziom komunikacji interpersonalnej z partnerem. Depresja oddziałuje destrukcyjnie na jakość relacji i komunikacji z partnerem, ale zaangażowanie, wspieranie i pozytywna komunikacja przyczynia się do mniejszego odczuwania depresji przez obojga partnerów. Zależność zatem oddziałuje w obie strony. Wzajemne zaufanie, troska, partnerskie stosunki, życzliwość wobec partnera wpływają na mniejsze ryzyko depresji.

Negatywne oddziaływanie depresji na relację partnerów i pozytywny wpływ dobrej relacji na mniejsze odczuwanie depresji

Odczuwanie stanów depresyjnych nasila problemy związane z komunikacją partnerską. Płeć ma znaczenie również i tu. Zależność jest podobna jak w przypadku odczuwania stresu, a mianowicie mężczyźni odczuwający depresję są skłonni mniej angażować się w relację i przejawiać wspierające zachowania, a kobiety czujące stany depresyjne postrzegają swojego partnera jako mniej zaangażowanego i bardziej wycofanego.

Dzięki za przeczytanie.

Michał

---