Czy samoocena wpływa na związek?

Czy samoocena i poczucie własnej wartości ma znaczenia na jakość naszego związku?

Oprócz tego co i jak wypowiadamy do partnera ogromny wpływ na relacje w związku mają osobowości partnerów, ich poczucia wartości, poziom zadowolenia z życia, stosowane podświadomie mechanizmy obronne czy przejawianie empatii i wsparcia.

Jaki wpływ ma samoocena na kształtowanie się relacji

Na kształtowanie się relacji partnerów w bliskim związku ma wpływ ich osobowość i to jakimi są osobami. Im bardziej partnerzy będą dojrzali osobowo, emocjonalnie, intelektualnie i społecznie to tym bardziej ich relacja będzie nasycona dobrą, pozytywną komunikacją. Poczucie własnej wartości ma bardzo duży wpływ na komunikację w bliskim związku partnerskim. Niskie poczucie wartości u partnera skutkuje negatywnym interpretowaniem komunikatów drugiej osoby i przejawia bardziej niepartnerski styl komunikacji. Przykładem złej interpretacji partnera z niskim poczuciem własnej wartości będzie sytuacja, gdzie druga osoba pyta: „Kochanie, twoje włosy wyglądają dziś naprawdę przepięknie”, a partner odpowiada: „Chcesz przez to powiedzieć, że na co dzień moje włosy wyglądają źle?”, w efekcie czego powstać może nerwowa, irytująca atmosfera często prowadząca do konfliktu. Im wyższa jest samoocena partnera tym wyższa jest jego skłonność do wspierania drugiej osoby i do angażowania się w pozytywną komunikację w związku.

Czy staż związku i małżeństwo mają wpływ na samoocenę w jakości relacji partnerów?

Warto podkreślić, że takie zależności jak płeć, staż związku, konkubinat czy małżeństwo nie mają związku z wpływaniem samooceny na jakość relacji partnerów. Oznacza to to, że niezależnie od płci i innych czynników wpływ samooceny na jakość komunikacji partnerskiej pozostaje taki sam. Badania nad parami w związku również wykazały, że wzrost lub spadek indywidualnego poczucia własnej wartości u jednego z partnerów ma bezpośredni wpływ na wzrost lub spadek samooceny u drugiego partnera.

Dlatego też praca nad swoim poczuciem własnej wartości może przynieść nie tylko indywidualne korzyści, ale przyczynić się też do poprawy samooceny i jakości życia partnera.

Z czego wynika niskie poczucie własnej wartości?

Niskie poczucie własnej wartości wiąże się też z czynnikami takimi jak:

• Lęk przed zmianami

• Zniekształcanie, niedostrzeganie lub błędne interpretowanie rzeczywistości

• Zanik poczucia własnej sprawczości

• Zanik zaufania do własnej osoby

• Błędny wizerunek samego siebie

• Mniejsza świadomość swojego zachowania, myśli i emocji

  Powodów niskiego poczucia wartości może być wiele. Ich źródło może leżeć w następujących czynnikach:

  Toksyczne komunikowanie się – Czynnik ten odnosi się do negatywnego komunikowania się rodziców do dziecka w okresie jego dojrzewania. Mogą to być przekazy werbalne typu: „Co z Ciebie wyrosło”, „Nawet kromki chleba nie umiesz dobrze posmarować”, „Jesteś beznadziejny”. Toksyczne komunikowanie sprawia, że dziecko czuję się bezwartościowe, nieważne i jak ciężar. Komunikaty takie mają niezwykle destrukcyjną moc, która może ujawnić się nawet w dorosłym już życiu, sprawiając że osoba nie potrafi cieszyć się z życia czy w związku z partnerem. By zrozumieć swój zniekształcony mechanizm widzenia siebie należy przeanalizować swoje dzieciństwo. Znalezienie źródła pozwoli pomóc w kształtowaniu radzenia sobie z problemem.

  Zbyt duże wymagania –Wywierana przez rodziców presja na dziecko i rzutowanie swoich niespełnionych ambicji na podopiecznego może również skończyć się zaniżonym poczuciem wartości. Dziecko przedkłada obowiązki narzucane przez rodziców (same piątki, udział w olimpiadach) ponad swoje potrzeby i przyjemności, wszystko po to by zadowolić rodziców. Gdy dziecko nie spełnia oczekiwań, rodzice są rozczarowani a dziecko czuje się winne ich złemu samopoczuciu, często pojawia się kara. Presja narzucana przez bliskich przyczynia się do tego, że dziecko przestaje wierzyć w siebie. Przekonania, które potem dziecko podświadomie kształtuje i rzutuje na swoją dorosłość mają destrukcyjny wpływ na jego poczucie wartości. Są to przekonania typu: „Jestem tylko wtedy coś wart, gdy spełniam oczekiwania innych”, „Gdy coś mi się nie udaje, to jestem bezużyteczny i beznadziejny”.

  Zaniedbywanie potrzeb – Ignorowanie dziecka i jego potrzeb to najsilniejszy czynnik przyczyniający się do jego niskiego poczucia wartości i poczucia bycia niepotrzebnym. Kupowanie dziecku komputera, by „czymś się zajął”, mówienie „Nie przeszkadzaj, zajmij się czymś” i wieczna nieobecność fizyczna i duchowo psychiczna rodzica przyczynia się do destrukcji wartości dziecka. Z zaniedbywaniem potrzeb emocjonalnych często wiąże się nadmiar rzeczy materialnych, np. wspomniany wyżej komputer. Fundamentem spełniania potrzeb emocjonalnych jest dawanie dziecku akceptacji, doceniania, bliskości, pokazywania mu że jest ważne. Niezależnie od sposobu czy wielkości krzywdy wyrządzanej dziecku, dziecko nigdy nie jest w stanie obwinić rodziców. Zawsze szuka i dopatruje się winy w sobie. Także, gdy rodzic odsuwa się od dziecka i nie daje mu poczuć, że jest ważne wysyła kolejny komunikat do podświadomości podopiecznego, że nie jest ważny i jest nic nie warty.

  Trauma –Ojciec wracający do domu pijany, stosujący przemoc wobec matki i dziecka, które musi się chować do szafy, ciągłe awantury lub zwyczajna przemoc psychiczna to tylko jedne ze scenariuszy, które mogą wywołać traumę u dziecka. Dziecko nie widzi zła w rodzicu czyniącym zło. Dziecko obarcza winą siebie i zaczyna nosić w sobie przekonanie, że to co go spotyka jest karą i że nie zasługuje na opiekę. Obowiązkiem każdego rodzica jest szanować swoje dziecko i bronić jego godności, i bezpieczeństwa. Dziecko doznające krzywdy fizycznej, bądź psychicznej, będące świadkiem przemocy, agresji, libacji alkoholowych czy innych rzeczy nieadekwatnych do jego wieku wyrabia sobie przekonania „Jestem słaby”, „Nie zasługuję w życiu na nic dobrego”, które mogą utrzymywać się wiele lat.

  Krytyka – Ciągle krytykujący dziecko rodzic obniża jego samoocenę i poczucie własnej wartości nawet na całe życie. Krytyczne słowa rodzica non stop niezadowolonego z postępowania, czy niespełnianych wymagań swojego dziecka zostawia ślad w psychice dziecka na bardzo długo, czasem i na zawsze. Im większa regularność krytycznych komunikatów tym bardziej niska samoocena utrwala się i prawdopodobnie rzutuje na późniejsze, dorosłe życie. Zidentyfikowanie tego, że mamy niższe niż powinniśmy poczucie wartości to pierwszy krok ku jego zwiększeniu. Kolejnym krokiem jest znalezienie źródła i tego kto jest odpowiedzialny za naszą niską samoocenę. Spojrzenie realnie na swoje dzieciństwo wstecz i zaprzestanie wybielania swoich rodziców jest istotne w rozpracowaniu traumatycznych doświadczeń i wewnętrznego krytyka. Czasami samodzielne rozpracowanie swojej przeszłości jest ciężkie i w celu uwolnienia potencjału, i zwiększenia swoich zasobów pomocna okazuje się psychoterapia.

Siedem czynników niskiej samooceny przyczyniających się do niszczenia związku

Jednym z czynników niskiej samooceny przyczyniającej się do rozpadu związku jest poczucie własnej nieatrakcyjności. Gdy osoba z zaniżonym poczuciem własnej wartości czuje się nieatrakcyjnie zaczyna bardzo starać się by zwrócić uwagę swojego partnera. Mimo, iż osoba może nie mieć złych intencji to jego przesadne zabieganie o uwagę może zostać odebrane jako zaborczość.

Osoby przy niskiej samoocenie często są bardziej zazdrosne i mają przekonanie, że nie zasługują na partnera. Paradoksem w tej sytuacji jest to, że częste podejrzewanie partnera o zdradę może się przyczynić faktycznie do zdrady partnera. Jest to efekt bumerangowy.
Osoby uważające się za gorsze odczuwają częstą potrzebę bronienia się. Ich najlepszą taktyką obrony jest atak. Dlatego też w związku z taką osobą często wybuchają kłótnie, w których osoba o niskiej samoocenie potrafi wyciągnąć daleko idące wnioski na podstawie błahostek.

Kolejnym skutkiem niskiego poczucia własnej wartości jest sztywność myślenia, która przejawia się w zamykaniu na nowe pomysły, sztywnych przekonaniach, zasadach, czy też osądach. Osoby takiej zamykają się na to co dzieje się w ich głowach, nie będąc w stanie otworzyć się na nowe możliwości, które oferuje im świat i inni ludzie. Duszą swój potencjał. Efektem ubocznym tego skutku może być perfekcjonizm i liczne natręctwa.

Niska samoocena to kompleksy. Osoba z kompleksami nie czuje się dobrze ze swoim ciałem, dlatego też nie będzie czuła się komfortowo będąc nago w obecności partnera. Satysfakcja z seksu w takiej sytuacji jest bardzo ograniczona jak i nie całkowicie wykluczona.
Tendencja do zrzucania odpowiedzialności na drugą osobę to kolejny czynnik. Jest to mechanizm obronny zaprzeczenia, który ma na celu obronić osobę przed jeszcze większym pogłębieniu się w poczuciu beznadziejności. Strategia ta jednak zawodzi, gdyż osoba taka wewnętrznie czuje winę, ale cały czas stara się temu zaprzeczać. Analogicznym skutkiem niskiej samooceny będzie również przypisywanie sukcesów innym, a porażek sobie.

Niska tolerancja frustracji u takich osób przejawia się w labilności, czyli chwiejności emocjonalnej, szybszym denerwowaniu się, wpadaniu w histerię, czy dłuższe i częstsze odczuwanie smutku. Lęk o siebie i swój stan sprawia, że osoba może dodatkowo odczuwać agresję, dlatego kontakt z nią jest zaburzony, co również wpływa na piętrzenie się konfliktów w związku. Popadanie w nałogi może być alternatywną odskocznią dla takiej osoby w sposobie radzenia sobie ze stresem.

Dzięki za przeczytanie!

Michał

---